مطالعه نوسانات جمعیت زنجرک خرما، Ommatissus lybicus (Hem.: Tropiduchidae)، در ایران

زنجرک خرما Bergevin Ommatissus lybicus یکی از آفات کلیدی درختان خرما در ایران است. جنبه­های مختلف زیست­شناسی و تغییرات فصلی این آفت در شرایط مختلف اکولوژیکی، طی سال­های 1390 و 1391 در نخلستان آلوده­ای در سه استان کرمان، بوشهر و خوزستان مطالعه شد. این آفت در هر سه استان دو نسل داشت. ظهور پوره­ها در نسل زمستانه از اواخر اسفند در بوشهر تا نیمه اول اردیبهشت در خوزستان متغیر بود. در نسل تابستانه نیز ظهور پوره­ها از اوایل مرداد تا نیمه شهریور آغاز شد. حشرات کامل در نسل زمستانه در هر سه استان از اواخر اردیبهشت ظاهر شدند. در هر دو سال بین جمعیت پوره زنجرک خرما و جمعیت دشمنان طبیعی آن از راسته­های دوبالان، قاب­بالان و بـال­غشائیان همبستگی مثبت وجود داشت اما همبستگی بین جمعیت دشمنان طبیعی و حشرات کامل زنجرک وجود نداشت. تخم­گذاری زنجرک خرما روی میوه­ها و محور خوشه مشاهده نشد. میزان تخم روی سطح بالایی بیشتر از محور و سطح پایینی برگچه­ها و به­ترتیب در سال اول 1/19 ± 22/07، 0/45 ± 10/24، 0/29 ± 3/45 و سال دوم 0/72 ± 16/35، 0/29 ± 6/28 و 0/11 ± 1/71 برآورد شد. میزان تخم­گذاری روی برگ­های جوان (0/57 ± 11/12) بیشتر از برگ­های پیر (0/42 ± 9/29) بود. هر دو نسل پوره­ها در ساعات گرم روز در قاعده برگ­های جوان، لابه­لای الیاف و روی پاجوش­ها به­سر می­برند. زمستانگذرانی آفت در استان بوشهر علاوه بر تخم، مراحل پوره و حشره کامل نیز مشاهده شد